Ο Δημοσθένης ο Κυνικός μας λέει ότι «Η σοφία βρίσκεται στην μελέτη των λέξεων» ή όπως το είπε τότε «Αρχή σοφίας η των ονομάτων επίσκεψης» για να κάνω λίγο και τον καμπόσο ότι δήθεν ξέρω τα αρχαία κείμενα.
Τώρα θα μου πείτε … τι θέλει να πει ο ποιητής; Τι σημαίνει ότι η σοφία βρίσκεται στη μελέτη των λέξεων. Αυτό που θέλει να πει είναι ότι κάθε λέξη έχει ένα ξεχωριστό και ιδιαίτερο νόημα. Ακόμα και οι λέξεις που είναι συνώνυμες μεταξύ τους, στην πραγματικότητα δεν είναι ακριβώς συνώνυμες. Μπορεί να εκφράζουν κάτι παρόμοιο ή συναφές αλλά, αλλά δεν σημαίνουν ακριβώς – ακριβώς το ίδιο πράγμα. Πάντα υπάρχει έστω και μια λεπτή απόχρωση που τις ξεχωρίζει αυτές τις λέξεις αλλιώς δεν θα υπήρχε η ανάγκη για δύο λέξεις θα είχαμε μόνο τη μια.
Με βάση λοιπόν το ότι δύο λέξεις δεν εκφράζουν ποτέ ακριβώς – ακριβώς το ίδιο πράγμα φέρτε τώρα στο μυαλό σας τις λέξεις «έρωτας» και «αγάπη». Όχι σπάνια, χρησιμοποιούμε αυτές τις λέξεις λες και είναι συνώνυμες. Μέσα μας μπορεί να καταλαβαίνουμε ότι εκφράζουν δύο διαφορετικές συναισθηματικές καταστάσεις του ανθρώπου αλλά όταν έρχεται η ώρα της έκφρασης είναι πολύ συχνό το φαινόμενο να χρησιμοποιούμε τη λέξη που βολεύει καλύτερα και όχι αυτή που πραγματικά εκφράζει την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε.
Κι εδώ θέλω να μου επιτρέψετε να κάνω μια καταγγελία. Θέλω να καταγγείλω πρώτα τους στιχουργούς, μετά τους ποιητές, και τέλος τους λογοτέχνες γενικά γι’ αυτή την παρανόηση που έχει περάσει σε όλους μας. Οι λέξεις έρωτας και αγάπη παρότι είναι τρισύλλαβες και οι δύο έχουν μια διαφορά που δημιούργησε όλο το πρόβλημα, γιατί για μένα είναι πρόβλημα. Έχουν τον τόνο σε άλλη συλλαβή. Οπότε σε ένα ποίημα ή ένα στιχάκι άλλες φορές βολεύει να βάλεις τη μια και άλλες φορές βολεύει να βάλεις την άλλη ανάλογα με το μέτρο. Κι έτσι ο έρωτας και η αγάπη μπήκαν σε θέσεις που δεν εκφράζουν αυτό που σημαίνει η κάθε μια αλλά ταιριάζουν μια χαρά στο μέτρο και την μουσικότητα της φράσης. Κι έτσι φτάσαμε σήμερα στο αποτέλεσμα που περιέγραψα. Δηλαδή να χρησιμοποιούμε όλοι μας αυτές τις λέξεις λες και είναι συνώνυμες.
Σκεφτείτε λίγο. Πόσες φορές έχετε πει «είμαι ερωτευμένος», «είμαι ερωτευμένη». Όλοι λένε σ’ αγαπώ. Είναι πιο μικρό, πιο εύηχο, πιο ωραίο να το πεις. Βολεύει καλύτερα σαν έκφραση οπότε το «σ’ αγαπώ» το χρησιμοποιούμε σχεδόν αποκλειστικά όμως δεν σημαίνει το ίδιο πράγμα με το «είμαι ερωτευμένος».
Τώρα θα μου πείτε; Και τι έγινε; Αυτό που έγινε είναι ότι «Η σοφία βρίσκεται στην μελέτη των λέξεων». Για μένα αυτή η διαφοροποίηση είναι πολύ σημαντική και διατρέχει όλα μου τα ποιήματα που αφορούν αυτή την ενότητα γι’ αυτό ήθελα να την υπογραμμίσω.
Ήθελα δηλαδή να υπογραμμίσω ότι άλλο πράγμα είναι ο έρωτας και άλλο η αγάπη. Οπότε αν κάποιος θέλει να μιλήσει γι’ αυτό που τώρα το περιγράφουμε γενικά με την λέξη «έρωτας» θα πρέπει να μιλήσει ξεχωριστά για τον έρωτα, ξεχωριστά για την αγάπη και ξεχωριστά και για κάτι ακόμα. Την επιθυμία για συνουσία, αυτό που σήμερα το λέμε σεξ.
Αυτά τα τρία πράγματα, η επιθυμία για συνουσία, ο έρωτας και η αγάπη είναι τρεις διαφορετικές συναισθηματικές καταστάσεις και θα ήταν πολύ όμορφο αν μπορούσαν να χωρέσουν και οι τρεις ταυτόχρονα στην ψυχή ενός ανθρώπου αλλά στην δική μου οπτική δεν λειτουργεί έτσι.
άγονη γη
είναι η ψυχή του ανθρώπου
κι ο έρωτας
είναι της Δήμητρας βοηθός
αυτός που σπέρνει
κι ύστερα καίει
τα χωράφια των ανθρώπων
ώσπου να γίνουν γόνιμα
και να βλαστήσει η αγάπη
απόσπασμα από την παράσταση «η νοθεία του έρωτα»